Những phát ngôn gây sốc của giới quan chức

Phát ngôn gây sốc nhất của quan chức mới đây phải kể đến câu nói “mới điều chỉnh có một tí đã làm rùm beng lên” của nguyên Cục trưởng Cục Đường sắt Việt Nam - ông Nguyễn Hữu Thắng. Liên can đến việc dự án đường sắt thị thành Hà Nội, tuyến Cát Linh - Hà Đông bị “đội vốn” gần 340 triệu USD, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đã yêu cầu Bộ GTVT và UBND thành thị Hà Nội chỉ đạo kiểm điểm căn do, làm rõ bổn phận của tổ chức, cá nhân chủ nghĩa liên hệ. Nguyên Cục trưởng Cục Đường sắt Việt Nam - ông Nguyễn Hữu Thắng. Khi báo chí phỏng vấn ông Nguyễn Hữu Thắng về vấn đề đội vốn này, ông Thắng đã nói: “Mình đã làm hết mức rồi, nhìn các dự án như tuyến số 3: Nhổn - Ga Hà Nội 2 lần khởi công đến giờ phút này đã làm được gì đâu. Chúng tôi làm được nhiều cũng không ai khen ngợi hết, điều chỉnh một tý đã rùm beng cả lên”. Những phát ngôn trên của ông Thắng ngay thức thì đã bị dư luận chỉ trích là thiếu nghĩa vụ, khinh thường người dân và ảnh hưởng tới uy tín ngành GTVT. Ngày 25/4, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận chuyển (GTVT) Đinh La Thăng đã ký quyết định tạm đình chỉ chức vụ Cục trưởng Đường sắt Việt Nam (ĐSVN) đối với ông Thắng. Quyết định này có hiệu lực kể từ ngày ký, và ông Thắng phải kiểm điểm, làm rõ nghĩa vụ cá nhân trong việc phát ngôn cũng như duyên do làm tăng tổng mức đầu tư dẫn đến phải điều chỉnh dự án, mỏng Bộ trưởng GTVT trước ngày 7/5 tới. Cách xử lý của Bộ trưởng Thăng có nhẽ là cấp thiết để chỉnh đốn thái độ và tư duy của quan chức trong việc xử sự với công luận, với báo chí, truyền thông. Đã là người đứng đầu, dĩ nhiên lãnh đạo không thể tránh khỏi việc đối mặt với những vấn đề nóng, nhưng chính những phát ngôn tùy tiện và cách xử sự không quý trọng truyền thông, công chúng của họ lại càng làm cho dư luận thêm bức xúc. Trước đó, tại cuộc họp báo của thành ủy Hà Nội chiều 8/4, trước hàng loạt chất vấn của báo chí về việc tại sao đường Trường Chinh bị nắn từ thẳng thành cong, ông Dương Đức Tuấn, Phó giám đốc Sở Quy hoạch kiến trúc TP Hà Nội, đã nói: “Đường Trường Chinh mở mang đúng là cong và hơi cong từ hồ Hố Mẻ đến cống Chéo (Sông Lừ) để chuyển tiếp, khớp nối chỉ giới đường đỏ với đầu Ngã Tư Vọng. Đây là đường cong mềm mại, nên về cơ bản không ảnh hưởng đến công trình, liên lạc và các vấn đề kỹ thuật khác”. Ông Dương SEE MORE Đức Tuấn, Phó giám đốc Sở Quy hoạch kiến trúc TP Hà Nội đang trả lời báo chí. Bức xúc trước câu trả lời này, ông Đào Ngọc Nghiêm - Phó chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Hà Nội đã lên tiếng trên một tờ báo: “không thể nói là đường Trường Chinh cong mềm mại hay cong linh hoạt. Rõ ràng sự bẻ cong này đã là điều chỉnh, chẳng thể ngụy biện như thế. Còn đích điều chỉnh là gì thì cần phải làm rõ”. Còn KTS Trần Huy Ánh nói: “Con đường Trường Chinh vốn là thẳng, nay nó thành cong, và việc uốn cong này không được tường minh, không được giải trình, không được công khai minh bạch để đến lúc công luận vào cuộc rồi lại tìm lý lẽ để khỏa lấp. Những người biến đường thẳng thành cong cần phải xem lại . Những lý lẽ này cũng cần được coi xét liệu đó có đích thực là những lý lẽ... Ngay thẳng hay không?” Mới đây nhất, một vấn đề cũng khiến dư luận bức xúc không kém là Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Vinh Hiển đã mô tả trước Ủy ban thường vụ Quốc hội về dự thảo đề án đổi mới chương trình, sách giáo khoa sau năm 2015 với kinh phí hơn 34.000 tỷ đồng. Tưởng rằng phần đáp công luận của vị tư lệnh ngành giáo dục – Bộ trưởng Phạm Vũ Luận sẽ “xoa dịu” công chúng hơn sau con số 34.000 tỷ đồng gây choáng váng mà ông Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển nêu ra, nhưng lý do mà Bộ trưởng Luận nói lại hoàn toàn mang hiệu ứng ngược lại. Dù rằng Bộ trưởng Luận có thừa nhận rằng “con số 34.000 tỷ là một sơ sót đáng tiếc”, nhưng ông giảng giải là do ông đi nước ngoài nên không biết chuyện phát ngôn của cấp phó. Công luận lại một phen có cớ xầm xì, bàn tán. Người ta tự hỏi, với thời đại thế giới phẳng, liệu lý do vị “tư lệnh ngành” này đưa ra có hợp lý? Mặt khác, điều 2.1, điểm (c) Quyết định 25 của Thủ tướng Chính phủ về quy chế phát ngôn ghi rõ: “Người đứng đầu cơ quan hành chính có thể ủy quyền cho người có bổn phận thuộc cơ quan mình phát ngôn”. Bởi vậy, việc vị “tư lệnh ngành” giáo dục phát ngôn như thế khiến XEM THÊM công luận không thể đặt nghi vấn về cách làm việc của Bộ này. PGS Văn Như Cương trong lần bàn thảo với báo với báo chí can dự tới giải đáp của Bộ trưởng Phạm Vũ Luận đã đặt câu hỏi: “Chẳng lẽ vắng chủ nhà gà mọc đuôi tôm?”. Còn nhớ năm 2013, một vị Phó cục trưởng đã nói các phóng viên là “thiểu năng” khi họ có những câu hỏi liên tưởng tới vấn đề mũ bảo hiểm không đạt chuẩn. Quan chức này đã phải đưa ra lời xin lỗi công khai sau đó nhưng hình ảnh của ông đã mất đẹp đi rất nhiều chỉ vì một câu nói thiếu nghĩ suy. Người xưa có câu “uốn lưỡi 7 lần trước khi nói” để khuyên chúng ta phải suy nghĩ thật kỹ trước khi định nói ra một điều gì. Đối với quan chức, lãnh đạo thì họ lại càng phải cẩn trọng hơn với những lời ăn ngôn ngữ của mình trước công chúng, nhưng đến nay những bài học kìm giữ cảm xúc trước báo giới, công luận có nhẽ vẫn chưa được một bộ phận quan chức rút ra. Minh Hiếu